काठमाडौं । साउदी अरबले आफ्नो अर्थतन्त्रका आधारलाई परिवर्तन गरी विविधतामा आधारित अर्थतन्त्रको रूपमा विकास गर्न खोजेको छ । साउदी अरबले आर्थिक वृद्धिलाई बढावा दिन भिजन ट्वेन्टी थर्टी ल्याएर लक्ष्य निर्धारण गरेको छ । त्यसै अनुरुपको कर प्रणाली पनि उसले बनाएको छ ।

साउदी अरेबियाले विश्वव्यापी व्यवसायहरूको लागि तिनका व्यावसायिक गतिविधि परिचालन गर्न र क्षेत्रीय बजारमा प्रवेश गर्न एक आधार तय गरेको छ । व्यवसायहरू प्रवेश गर्न वृद्धिको अवसर प्रदान गर्नुपर्छ । विश्वव्यापी वित्तीय र व्यापारिक केन्द्र बन्नको लागि यसको परिवर्तनको आधारशीला एक कर परिदृश्य हो ।

जसले विदेशी लगानी र व्यापार विस्तारलाई प्रोत्साहित गर्दछ र यसको भिजन ट्वेन्टी थर्टी अनुसार नवीनता र राष्ट्रव्यापी वृद्धिलाई बढावा दिन्छ।यसको सफलताको लागि नयाँ सम्भावनाहरू खोल्न राज्य सक्रिय भएको छ । विदेशी व्यवसायहरूको लागि साउदी अरबमा कर प्रणाली आवश्यक भए अनुसार प्रावधान र प्रणाली तय गरिएका छन् ।

साउदी अरबमा मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट)

भ्याट एक अनिवार्य कर हो  । यो साउदी अरबमा व्यवसायहरूद्वारा आयात गरिएका, खरिद गरिएका वा बेचिएका सबै वस्तु र सेवाहरूमा लागू हुन्छ ।भ्याट जकात, कर र भन्सार प्राधिकरण (जतका) द्वारा नियमित र निर्देशित हुन्छ।

यो साउदी मुद्रा पौने चार लाख बढीको आपूर्ति गर्ने व्यवसायमा लागू हुन्छ। यो हाल १५% मा  छ। कुनै व्यवसायले आफ्नो कम्पनीको लागि विशेष नम्बर र कानुनी रूपमा सञ्चालन गर्न सक्षम हुन भ्याट  दर्ता नम्बरको लागि दर्ता गर्नुपर्छ। भ्याट नियमहरू आयातित उत्पादनहरू समावेश गर्ने ई–वाणिज्य लेनदेनहरूमा पनि लागू हुन्छन्। स्वास्थ्य सेवा, शिक्षा, र खाद्य उत्पादनहरू जस्ता अत्यावश्यक सेवाहरूमा संलग्न व्यवसायहरूलाई भ्याटबाट छुट दिइन्छ वा कम दरहरूको अधीनमा राखिन्छ ।भ्याट तिर्न आवश्यक व्यवसायहरूले व्यापक इनभ्वाइसिङ र रिपोर्टिङ दायित्वहरूको पालना गर्नुपर्छ।यसमा जतका पोर्टल मार्फत ई–इनभ्वाइसिङ प्रणालीको अनिवार्य प्रयोग समावेश छ।विदेशी कम्पनीहरूले भ्याटका लागि आवेदन गर्न समावेश गर्नुपर्ने आवश्यक कागजातहरू बुझाउनुपर्छ ।

साउदी अरबमा अन्तःशुल्क कर

१. निश्चित वस्तुहरूको उत्पादन र आयातमा अन्तःशुल्क लगाइन्छ।
२. यसमा सफ्ट कार्बोनेटेड पेय पदार्थ (५०% दर), ऊर्जा पेय (१००% दर), र तमाखु उत्पादनहरू (१००% दर) समावेश छन्।
३. अन्तःशुल्क योग्य वस्तुहरूको उत्पादन वा आयातमा संलग्न व्यवसायहरूले आफ्नो अन्तःशुल्क कर दुई–मासिक आधारमा बुझाउनु पर्छ, जबकि कर अवधि समाप्त भएको १५ दिन भित्र भुक्तानी सहित फिर्ता पेश गर्नुपर्छ।
४. एक्साइज योग्य वस्तुहरूको उत्पादक र आयातकर्ताहरूले जतका दर्ता गर्नुपर्छ।

साउदी अरबमा कर्पोरेट आयकर

१. आयकर, जसलाई “पूँजीगत लाभ“ पनि भनिन्छ, मुख्य रूपमा गैर–साउदी संस्थाहरूलाई लक्षित गर्दछ।
२.यो नेट समायोजित मुनाफा वा गैर–साउदीहरूको स्वामित्वमा रहेका कम्पनीहरूको शेयरमा २०% को मानक दरमा लगाइन्छ।
तेल र हाइड्रोकार्बन उत्पादन जस्ता केही उद्योगहरू पूँजीको आधारमा ५०% देखि ८५% सम्मको उच्च दरको दायरामा हुन सक्छन्।
३.यदि व्यवसायका शेयरधारकहरू मध्ये कुनै साउदी नागरिकहरू छन् भने, जकात भनेर चिनिने धार्मिक कर ती साउदी शेयरधारकहरूको स्वामित्वमा रहेको व्यवसायको अंशमा लागू हुनेछ।
४. साउदी÷जीसीसी अंश मात्र जकातमा लगाइनेछ।
५. साउदी अरबमा कर्पोरेट आयकरले कम्पनीहरूले तिरेको कुनै पनि विदेशी करलाई अनुमति दिँदैन।
६. आरएचक्यू कार्यक्रमबाट लाभान्वित कम्पनीहरूलाई आयकरबाट छुट दिइन्छ।

साउदी अरबमा रोक लगाउने कर  (डब्लूएचटी)

१. राज्यमा गैरआवासीय संस्थाहरू सञ्चालन गरेर कमाएको आम्दानीमा रोक लगाउने कर लागू हुन्छ।
२. सेवाको प्रकृति र निवासी र गैरआवासीय संस्थाहरू बीचको सेयरहोल्डिङ सम्बन्धको आधारमा दरहरू ५% देखि २०% सम्मका हुन्छन्।
डब्लूएचटीमा  लागू हुने यी सेवाहरू मध्ये व्यवस्थापन शुल्क (२०%), रोयल्टी (१५%), भाडा (५%), लाभांश (५%), बीमा, पुनर्बीमा (५%), एयरलाइन टिकट, हवाई÷समुद्री÷भाडा ( ५%), देशभित्रको भूमि यातायात (१५%), र साउदी स्रोतबाट आउने अन्य सेवाहरू (१५%)।
३. कम्पनीले जटका  प्लेटफर्म मार्फत महिनाको पहिलो दस दिन भित्र डब्लूएचटी तिर्नु पर्छ।
४. वार्षिक डब्लूएचटी  रिटर्न त्यो आर्थिक वर्षको अन्त्यबाट १२० दिनमा फाइल गरिनुपर्छ; साझेदारी फर्महरूले आर्थिक वर्ष समाप्त भएको ६० दिनभित्र आफ्नो विवरण बुझाउनुपर्नेछ ।
५.निर्धारित मिति देखि प्रत्येक ३० दिनको ढिलाइको लागि व्यापारलाई यसको कर मूल्यको १% को जरिवाना लिन सकिन्छ।
६. यदि जटकालाई कुनै कम्पनीले कर छलेको शंका गर्छ भने २५% को अतिरिक्त जरिवाना लगाइनेछ।
७. आरएचक्यू कार्यक्रमबाट लाभान्वित कम्पनीहरूले शून्य रोक्का करको मजा लिनेछन्।
८. डब्लूएचटी   रेमिटेन्स भुक्तानीहरूमा पनि लागू हुन्छ।

साउदी अरबमा जकात

जकात एक अनिवार्य कर हो जुन राज्यमा व्यापारिक गतिविधिमा संलग्न साउदी र जीसीसी  नागरिकहरूको नेटवर्थमा लगाइन्छ।
आयकरको विपरीत जुन विभिन्न दरहरूमा चार्ज गर्न सकिन्छ, जकात नेट वर्थको २.५% मा खडा छ।
विशेष आर्थिक क्षेत्रहरूमा कर प्रोत्साहन
भर्खरै सुरु गरिएका विशेष आर्थिक क्षेत्रहरू (सेज) मा कर प्रोत्साहनहरू उपलब्ध छन् र निम्नानुसार प्रदान गरिएका छन् ।
१.२० वर्ष सम्मको लागि ५% कर्पोरेट आयकर (सीआईटी)
२. सेजबाट विदेशीमा नाफा फिर्ता गर्नको लागि ०% रोक लगाउने कर
३.देशहरू
४. सेज भित्र पूँजी उपकरणहरूको लागि ०% भन्सार महसुल स्थगित
५.सेज भित्र र सेजहरू बीच आदानप्रदान गरिएका सामानहरूमा ०% भ्याट
६. उपयोगिताहरूको प्रतिस्पर्धी दर
७. सेजभित्रका कर्मचारी र तिनका परिवारहरूलाई सञ्चालन शुल्कबाट छुट
८.दोहोरो करबाट बच्नको लागि विशेष कर उपचार ओईसीडी सिद्धान्त अनुरूप छ
९. पहिलो ५ वर्षमा विदेशी प्रतिभाको बारेमा लचिलो नियमहरू

विशेष एकीकृत रसद क्षेत्र (किंग खालिद अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको छेउमा, रियाद) मा प्रस्तावित कर प्रोत्साहनहरू निम्नानुसार छन् ।

१. ५० वर्षको कर छुट अवधि
२. ०% कर्पोरेट आयकर भ्याट
३. भ्याट छुटहरू
४.रोक्का कर छुटहरू
५.रेमिटेन्स कर छुट
हाउइल, जजान, नजरान, अल बहा, अल जउफ र उत्तरी क्षेत्र जस्ता अविकसित क्षेत्रहरूमा व्यापार गतिविधिहरू र लगानीहरू तलब र प्रशिक्षण खर्चमा प्रोत्साहन सहित १० वर्षको कर छुटको लागि योग्य छन्।
कुनै परियोजनाको पूँजी साउदी मुद्रा १० लाख भन्दा बढी भएमा र पाँच भन्दा बढी साउदी कर्मचारीहरूले प्राविधिक र प्रशासनिक प्रकृतिको काम गरेमा थप प्रोत्साहनहरू दिइन्छ।
यसको व्यापक समर्थन टुलकिटको एक भागको रूपमा अस्ट्रोल्याब्स स्थानीय साझेदारहरू र अभिनव व्यवस्थापन परामर्श जस्ता कर सल्लाहकार सेवा प्रदायकहरूको नेटवर्क प्रयोग गरेर राज्यमा उच्च–वृद्धि हुने व्यवसायहरूलाई कर परिदृश्य र अनुपालन कागजी कार्यहरू नेभिगेट गर्न मद्दत गर्न समर्पित रहन्छ ।
राज्यको लागि महत्वपूर्ण परिवर्तनको समयमा करको पूर्ण दायरा र चौडाइ र यसको प्रभावहरू बुझ्न व्यवसायहरूको लागि पूर्ण नरम अवतरण प्राप्त गर्न र विश्वव्यापी रूपमा सब भन्दा द्रुत वृद्धि हुने अर्थतन्त्रहरू मध्ये एकमा बस्न महत्वपूर्ण छ।